CDA.nl (English)

11 August 2011

Van Kathleen Ferrier en Kamiel Mesie

Al jaren beheerst het thema migratie het politieke debat, ook in Nederland, en dan met name de negatieve gevolgen van migratie. Daarbij gebruikt men (onbewust?) termen die angst aanjagen, zoals de door Muus[1]als watertaal aangeduide metaforen die refereren aan watersnoodrampen, zoals migratiestromen, golven van migranten of termen die verwijzen naar onbeheersbare hoeveelheden, zoals massa-immigratie. De 'dood' van het multiculturalisme is alom aanwezig in het nieuws.

We zien kritiek op de uitwerking van verkeerde beleidskeuzes. We zijn er niet in geslaagd gastvrijheid te koppelen aan erkenning, rechtvaardigheid aan veiligheid en integratie aan diversiteit. Toch ligt de oplossing voor problemen met integratie niet enkel bij het beperken van migratie net zo min als de uitdagingen die migratie met zich mee brengt enkel kunnen worden uitgelegd aan de hand van multiculturalisme en integratie.

Het is gemakkelijk om de jarenlange integratie van migranten in Nederland als 'mislukt' te bestempelen en het zal voor sommigen vast aantrekkelijk zijn om het multiculturalisme op dramatische wijze 'dood' te verklaren. Dit doet geen recht aan de succesvolle inspanningen van vele migranten die zich, ondanks falend beleid een plek hebben weten te verwerven in de samenleving waaraan zij betrokken en overtuigd deelnemen Bovendien: dergelijke dood of mislukt verklaringen halen weinig uit als juist de oorzaak van migratie wordt genegeerd.

Migratie en integratie mogen dan nauw met elkaar verbonden zijn, het zijn heel verschillende onderwerpen. We moeten ons niet blind staren op de gevolgen van migratie in Nederland; als we de migratieproblematiek adequaat willen aanpakken moeten we juist kijken naar hoe migratiebeleid in ándere landen de wereldwijde migratiebewegingen beïnvloedt. Hoe komen die bewegingen op gang? Welke regionale omstandigheden brengen mensen ertoe hun land te verlaten? En met wat voor verwachtingen verlaten mensen hun land? Voorgoed? Of gaat het hen om een tijdelijk verblijf in het buitenland? Als we nu niet inzetten op het ontwikkelen van adequaat internationaal beleid, brengen we de menselijke waardigheid van migranten in het geding.

Het is dus zaak verder te kijken dan de eigen achtertuin. We moeten over de grenzen heen kijken om migratie in een brede internationale context te plaatsen. Migratiebeleid in het ene land heeft een direct en verklaarbaar effect op migratie in andere landen. Migratieproblematiek vergt een internationale aanpak en het debat in Nederland heeft tevens behoefte aan een meer internationale houding, gebaseerd op aantoonbare feiten in plaats van op onderbuikgevoelens.

Om goed beleid te ontwikkelen, gebaseerd op betrouwbare gegevens, hebben we een internationaal datasysteem nodig. Een systeem met gegevens uit landen in de Europese Unie, maar ook uit de landen daarbuiten. De Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) biedt een uitgelezen platform om ervaringen in migratiebeleid te delen niet alleen met EU- lidstaten, de VS en Canada maar ook met de OVSE-landen in Centraal Azië en de Voormalige Sovjet Unie, waar veel migranten door heen trekken of hun oorsprong hebben.

In de Parlementaire Assemblee van de OVSE komen vertegenwoordigers van 56 parlementen jaarlijks bij elkaar om gezamenlijke aanpak van gemeenschappelijke problemen te bespreken. Vorige maand heeft de Parlementaire Assemblee een resolutie van mijn hand over migratie met overweldigende meerderheid aangenomen. Deze resolutie roept op een internationaal netwerk van contactpersonen in het leven te roepen. Op die manier zullen beleidsmakers uit verschillende landen nauwer en gemakkelijker met elkaar kunnen samenwerken en zien ze het grote overzicht, waardoor inzichtelijk wordt hoe migratiebewegingen tot stand komen en hoe deze worden beïnvloed doorbeleid in andere landen.

Soortgelijke netwerken van nationale contactpersonen bestaan al binnen de OVSE op het gebied van mensenhandel en de strijd tegen de georganiseerde misdaad. Samenwerking op deze beleidsterreinen en uitwisseling van ervaringen en expertise tussen landen zijn daar zeer effectief gebleken. Het is belangrijk om grensoverschrijdende problematiek in de context van een Internationale Organisatie als de OVSE te behandelen. Juist de OVSE biedt een uniek platform en verzet ongelooflijk veel werk op het gebied van samenwerking tussen haar lidstaten.

Migratie is van alle tijden en zal er altijd zijn. Het is een onlosmakelijk deel van onze sterk gemondialiseerde wereld. Er is geen land ter wereld dat de migratieproblemen alleen kan oplossen. We hoeven in Nederland niet keer op keer het wiel opnieuw uit te vinden als we kunnen leren van de goede en de slechte ervaringen van andere landen in het kader van internationale samenwerking.

Kathleen Ferrier is Tweede Kamerlid voor het CDA en Speciaal Vertegenwoordiger voor Migratie van het Parlementair Assemblee van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE).

Kamiel Mesie is Research Fellow voor de Parlementaire Assemblee van de OVSE.